1.Sẽ hướng dẫn thủ tục cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ trước 1.7.2014

Trả lời câu hỏi về cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ (sổ đỏ) cho đất không giấy tờ trước 1.7.2014, Thứ trưởng TN-MT Lê Minh Ngân khẳng định luật Đất đai sửa đổi đã quy định chính sách, còn lại là việc tổ chức thực hiện và ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Theo đó, luật Đất đai đã quy định rõ về điều kiện để đất không giấy tờ được cấp sổ đỏ là phải có đất sử dụng ổn định, không có tranh chấp, được UBND cấp xã xác nhận. Bộ TN-MT cũng sẽ có nghị định để hướng dẫn, quy định cụ thể trình tự, thủ tục cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ để hạn chế tối đa việc gây khó khăn, phiền hà cho người dân khi xin cấp sổ đỏ.

2.Thí điểm thỏa thuận chuyển nhượng “đất khác” để thực hiện dự án nhà ở thương mại

Trả lời câu hỏi về quy định tại luật Đất đai sửa đổi chỉ cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền SDĐ đối với đất ở, sẽ không tháo gỡ được khó khăn trong thực tế của hàng trăm dự án và không bình đẳng với nhiều nhà đầu tư, Thứ trưởng Bộ TN-MT Lê Minh Ngân cho hay, luật cũng quy định trường hợp cần thiết, Chính phủ có thể nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm trình Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền SDĐ hoặc đang có quyền SDĐ khác. Ông Ngân cũng cho hay Bộ TN-MT đã báo cáo trình Thủ tướng đưa việc xây dựng đề án thí điểm vào kế hoạch triển khai luật Đất đai sửa đổi năm 2024. Theo đó, giao Bộ TN-MT chủ trì, phối hợp các bộ: Xây dựng, Tư pháp, KH-ĐT và các bộ liên quan xây dựng đề án để Chính phủ trình Quốc hội về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền SDĐ hoặc đang có quyền SDĐ đối với đất khác.

3.Xác định giá đất phải sát với giá thị trường

Luật Đất đai sửa đổi hướng đến một vấn đề rất lớn, đó là chính sách đền bù, bồi thường khi thu hồi đất. Trước đây, người dân thường không bằng lòng, thậm chí khiếu kiện vì việc xác định giá đất không sát với giá thị trường, hoặc bồi thường tái định cư nhưng không đảm bảo cho họ một chỗ ở tương xứng với nơi ở cũ. Để khắc phục những tồn tại này, luật mới quy định rõ việc xác định giá đất phải sát với giá thị trường. Nguyên tắc đầu tiên là phải sử dụng phương pháp so sánh để xem thị trường đang giao dịch là bao nhiêu. Nếu giá đất không sát với giá thị trường thì sẽ áp dụng bảng giá đất nhân với hệ số, và bảng giá đất phải được công bố hằng năm, sát với thị trường. Như vậy, xác định giá đất để bồi thường, tái định cư sẽ không còn quá thấp, không có sai lệch và tương đối phù hợp.

Tương tự, luật còn quy định rất rõ khu vực tái định cư phải được đầu tư xây dựng hạ tầng và đảm bảo các tiêu chí. Tinh thần là các khu vực tái định cư phải được xác định ưu tiên. Nếu người dân phải di dời thì cố gắng tìm cho họ nơi gần nhất ngay tại địa bàn cùng xã, phường; trường hợp không có thì mở rộng ra trong địa bàn quận, huyện. Và ưu tiên nghĩa là lựa chọn những khu vực cùng quy hoạch đất để ở, chứ không phải tái định cư là đưa người dân vào chỗ ở khó khăn; còn dành đất thuận lợi để mang đi bán, đấu giá, thu tiền.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn TP.Hà Nội)

4.Các dự án quy mô nhỏ sẽ không được áp dụng cơ chế thu hồi đất

Theo quy định tại luật Đất đai sửa đổi, hầu hết việc giao đất trực tiếp không qua đấu giá, đấu thầu đều là SDĐ có giá trị kinh tế thấp hoặc phục vụ an sinh xã hội (nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân, giao đất ở cho giáo viên…). Trường hợp còn lại phải đấu giá, đấu thầu khi giao đất, cho thuê đất. Đây là những phương thức cạnh tranh nhằm lựa chọn những nhà đầu tư có năng lực “thật”, từ đó giúp “thanh lọc” thị trường. Các doanh nghiệp nhỏ buộc phải liên kết hình thành các doanh nghiệp lớn theo mô hình tập đoàn để tăng khả năng cạnh tranh; số lượng doanh nghiệp sẽ bị thu hẹp nhưng quy mô trung bình, vốn lại mở rộng.

Một điểm đáng lưu ý nữa, luật mới quy định trường hợp thu hồi đất để thực hiện các dự án nhà ở thương mại, chỉ áp dụng cho các dự án quy mô lớn, đồng bộ hạ tầng (có đủ điện, đường, trường, trạm…). Điều này cho thấy thu hồi đất chỉ đặt ra trong trường hợp thực sự cần thiết để thực hiện những dự án điểm nhấn, tạo động lực phát triển kinh tế, thúc đẩy gia tăng tỷ lệ đô thị hóa, tạo hiệu ứng lan tỏa cho cả vùng, cả khu vực, gắn với cơ hội việc làm và các tiện ích cho cư dân. Các dự án quy mô nhỏ, mang tính chất cục bộ sẽ không được áp dụng cơ chế thu hồi đất.