Giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn có thể gây khó khăn cho người nước ngoài trong quá trình sinh sống, học tập và làm việc tại Việt Nam. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc người nước ngoài không có giấy tạm trú hoặc giấy tạm trú hết hạn mà không được gia hạn kịp thời là hành vi vi phạm pháp luật về xuất nhập cảnh, có thể dẫn đến việc bị xử phạt hành chính, thậm chí bị buộc xuất cảnh. Thông qua bài viết này, VNSILaw sẽ cung cấp cho Quý Khách hàng các thông tin pháp lý liên quan để Quý Khách hàng có thể thực hiện đúng quy định pháp luật khi giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn.

I. Thực trạng hiện nay của giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

Thực trạng trường hợp giấy tạm trú (thẻ tạm trú hoặc visa có thời hạn lưu trú) của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa gia hạn tại Việt Nam trong năm 2024 và dự kiến 2025 vẫn là một vấn đề phổ biến và được xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật. Mặc dù các quy định đã rõ ràng, nhưng vẫn có một bộ phận không nhỏ người nước ngoài vô tình hoặc cố ý để giấy tạm trú hết hạn mà chưa gia hạn. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân như quên thời hạn, gặp khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ, thủ tục, hoặc trong một số trường hợp là cố ý lưu trú trái phép.

Hiện nay, Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Việt Nam (Cục Quản lý xuất nhập cảnh – Bộ Công an và Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an các tỉnh/thành phố) vẫn tăng cường công tác kiểm tra, rà soát và xử lý các trường hợp quá hạn tạm trú và ghi nhận số lượng lớn trường hợp người nước ngoài hết hạn giấy tạm trú nhưng chưa thực hiện thủ tục gia hạn.

II. Giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn là gì?

1. Người nước ngoài cần làm gì ngay lập tức khi phát hiện giấy tạm trú của mình đã hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn?

Vì nhiều lý do, khi giấy tạm trú đã hết hạn thì người nước ngoài mới phát hiện. Ngay khi phát hiện giấy tạm trú đã hết hạn nhưng chưa được gia hạn, người nước ngoài cần nhanh chóng kiểm tra thời hạn còn lại của visa và thực hiện thủ tục gia hạn giấy tạm trú cho người nước ngoài đúng quy định pháp luật.

2. Những điều cần lưu ý về giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

Khi giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn, có một số điều cực kỳ quan trọng cần lưu ý để tránh các rắc rối pháp lý nghiêm trọng và giải quyết tình huống một cách tốt nhất có thể, cụ thể như sau:

• Mức phạt lũy tiến theo thời gian: Thời gian quá hạn càng lâu, mức phạt càng nặng. Thậm chí chỉ một ngày quá hạn cũng đã bị xử phạt.
• Không thể xuất cảnh bình thường: Khi giấy tạm trú đã hết hạn, người nước ngoài không thể tự ý ra sân bay để xuất cảnh như bình thường.
• Phải trình diện tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh;
• Ngoài việc nộp phạt hành chính, người nước ngoài có thể phải đối mặt với quyết định buộc xuất cảnh, trục xuất và cấm nhập cảnh Việt Nam có thời hạn hoặc thậm chí vĩnh viễn.
• Mọi vi phạm về cư trú sẽ được ghi nhận vào hồ sơ xuất nhập cảnh của người nước ngoài. Điều này có thể làm cho việc xin gia hạn thẻ tạm trú, visa mới, hoặc các loại giấy tờ cư trú khác tại Việt Nam trong tương lai trở nên khó khăn hơn, bị xét duyệt kỹ lưỡng hơn, hoặc thậm chí bị từ chối.

III. Quy định pháp luật liên quan đến giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

1. Quy định cần lưu ý liên quan đến giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

Trong trường hợp giấy tạm trú hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn, cần quan tâm đến một số quy định chính như sau:

• Quy định về thủ tục gia hạn giấy tạm trú tại Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam (Điều 35 về Gia hạn tạm trú), Thông tư số 04/2016/TT-BNG (Điều 5 về Thủ tục giải quyết đề nghị gia hạn tạm trú);
• Quy định về mức phạt vi phạm hành chính khi chưa gia hạn giấy tạm trú hết hạn tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP (Điều 18 về Vi phạm các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú và đi lại)
• …

2. Những vi phạm liên quan đến giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

Theo quy định pháp luật Việt Nam hiện hành, khi giấy tạm trú (bao gồm cả visa hoặc thẻ tạm trú) của người nước ngoài hết hạn mà chưa kịp gia hạn, người nước ngoài đó đã vi phạm quy định về xuất nhập cảnh và cư trú. Các vi phạm và hậu quả pháp lý liên quan được quy định chủ yếu trong Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 15/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.

Cụ thể, hành vi này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo các mức độ khác nhau tùy thuộc vào thời gian quá hạn. Đây là các hành vi vi phạm trực tiếp được quy định tại Điều 18 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP:

• Người nước ngoài nhập cảnh, hành nghề hoặc có hoạt động khác tại Việt Nam mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam; người nước ngoài hết thời hạn tạm trú được cấp mà không làm thủ tục gia hạn hoặc không được gia hạn; người nước ngoài sử dụng chứng nhận tạm trú, thẻ tạm trú, thẻ thường trú hết giá trị sử dụng.
• Nếu người nước ngoài được bảo lãnh bởi một tổ chức, cá nhân hoặc đang làm việc cho một doanh nghiệp tại Việt Nam, mà tổ chức/cá nhân/doanh nghiệp đó không thực hiện đúng trách nhiệm thông báo, quản lý, hoặc không hỗ trợ người nước ngoài thực hiện đúng quy định về cư trú, thì tổ chức/cá nhân đó cũng có thể bị xử phạt theo điểm a khoản 6 Điều 18 Nghị định 144/2021/NĐ-CP (ví dụ: không khai báo tạm trú cho người nước ngoài, không quản lý người nước ngoài theo đúng quy định).
• …

IV. Giải đáp các thắc mắc về giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn

1. Có các biện pháp nào để tránh tình trạng giấy tạm trú hết hạn trong tương lai?

Trên thực tế, giấy tạm trú của người nước ngoài luôn quy định thời hạn hiệu lực cụ thể. Việc loại trừ thời hạn hiệu lực của giấy tạm trú cấp cho người nước ngoài chỉ xảy ra khi thay đổi chủ thể, được công dân Việt Nam bảo lãnh tạm trú trong thời gian dài …

Trong thời gian chưa thuộc đối tượng thường trú tại Việt Nam, người nước ngoài phải quan tâm, ghi nhớ đến thời hạn giấy tạm trú của mình, ủy quyền cho công ty luật, các bên thứ ba làm dịch vụ theo dõi và thực hiện thủ tục gia hạn…

2. Thời gian tối đa mà người nước ngoài có thể lưu trú tại Việt Nam sau khi giấy tạm trú hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn là bao lâu?

Căn cứ Điều 18 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về vi phạm các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú và đi lại:

2. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

đ) Người nước ngoài sử dụng chứng nhận tạm trú, gia hạn tạm trú, thẻ tạm trú, không cấp đổi thẻ thường trú ở Việt Nam quá thời hạn dưới 16 ngày mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

e) Người nước ngoài sử dụng chứng nhận tạm trú, gia hạn tạm trú, thẻ tạm trú, không cấp đổi thẻ thường trú ở Việt Nam quá thời hạn từ 16 ngày đến dưới 30 ngày mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép;

4. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

b) Người nước ngoài sử dụng chứng nhận tạm trú, gia hạn tạm trú, thẻ tạm trú, không cấp đổi thẻ thường trú ở Việt Nam quá thời hạn từ 30 ngày đến dưới 60 ngày mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Như vậy, đối với trường hợp người nước ngoài sử dụng thẻ tạm trú hết hạn là vi phạm quy định pháp luật Việt Nam, không có quy định mặc nhiên cho phép người nước ngoài tiếp tục được cư trú sau khi thẻ tạm trú hết hạn mà chưa gia hạn.

3. Có những rủi ro gì khi giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa được gia hạn?

Như đã phân tích tại bài viết này, giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa được gia hạn là hành vi vi phạm pháp luật về xuất nhập cảnh và cư trú, có thể dẫn đến một số rủi ro như sau:

• Bị xử phạt vi phạm hành chính theo các mức độ khác nhau tùy thuộc vào thời gian quá hạn: phạt tiền, buộc xuất cảnh, trục xuất , gặp khó khăn trong việc xin gia hạn/xin visa mới…
• Không thể tự ý xuất cảnh: Khi giấy tạm trú đã hết hạn, người nước ngoài không thể tự ý ra sân bay để xuất cảnh. Họ phải đến trình diện tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh (hoặc Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh/thành phố nơi cư trú) để nộp phạt và được hướng dẫn các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa việc xuất cảnh hoặc xin gia hạn (nếu được chấp thuận).
• Việc quá hạn tạm trú, dù vô tình hay cố ý, đều gây ra những hậu quả pháp lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến lịch sử cư trú và khả năng quay lại Việt Nam của người nước ngoài trong tương lai.
• …

4. Quy trình gia hạn giấy tạm trú cho người nước ngoài đã hết hạn sẽ diễn ra như thế nào?

Căn cứ theo hướng dẫn tại Điều 5 về thủ tục giải quyết đề nghị gia hạn tạm trú của Thông tư số 04/2016/TT-BNG, nội dung hướng dẫn điền tờ khai mẫu NA5 ban hành kèm theo Thông tư số 04/2015/TT-BCA, quy trình gia hạn giấy tạm trú cho người nước ngoài gồm các bước như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ theo quy định của pháp luật.

Thành phần hồ sơ:

* Đối với thủ tục gia hạn tạm trú:

• 02 ảnh cỡ 4x6cm (01 ảnh dán vào tờ khai, 01 ảnh rời);
• Giấy tờ chứng minh thuộc diện xem xét cấp thị thực, gia hạn tạm trú là một trong các loại giấy tờ: giấy đăng ký kết hôn, giấy khai sinh… hoặc các giấy tờ khác có giá trị chứng minh đủ điều kiện cấp thị thực, gia hạn tạm trú
• Hộ chiếu;
• Tờ khai đề nghị cấp thị thực, gia hạn tạm trú (mẫu NA5) ban hành kèm theo Thông tư số 04/2015/TT-BCA ngày 05/01/2015;

Bước 2: Nộp hồ sơ:Truy cập vào Cổng Dịch vụ công Bộ Công an: https://dichvucong.bocongan.gov.vn/;

Nhập đầy đủ các thông tin theo yêu cầu và nộp hồ sơ.

Sau khi nộp hồ sơ thành công, hiển thị mã hồ sơ; cá nhân nộp hồ sơ gốc (hộ chiếu, thị thực/thẻ tạm trú, giấy phép lao động, giấy đăng ký kết hôn…- bản chính) tại bộ phận 1 cửa của cơ quan tiếp nhận.

Sau khi đã hoàn thành nộp hồ sơ gốc, trong vòng 01 ngày làm việc cá nhân/cơ quan, doanh nghiệp sẽ nhận được thông báo nộp phí trực tuyến.

Bước 3: Nhận kết quả

Người đề nghị tiếp nhận kết quả tại Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an cấp tỉnh; khi đến nhận kết quả mang theo giấy hẹn trả kết quả, biên lai thu tiền để đối chiếu. Trường hợp đề nghị nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan cung cấp dịch vụ bưu chính.

Trường hợp không thể gia hạn tạm trú thì trả lời bằng văn bản hoặc thông báo trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công Bộ Công an và nêu rõ lý do.

5. Nếu người nước ngoài bị mất giấy tạm trú khi nó đã hết hạn thì họ cần làm gì?

Về nguyên tắc, giấy tạm trú hết hạn không còn hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, việc mất giấy tạm trú đã hết hạn ảnh hưởng đến thủ tục gia hạn giấy tạm trú cho người nước ngoài. Do đó, khi mất giấy tạm trú đã hết hạ, người nước ngoài cần nhanh chóng báo mất với cơ quan công an tại địa phương để có thể tìm lại giấy tạm trú hết hạn để thực hiện thủ tục gia hạn dễ dàng.

V. Vấn đề liên quan đến giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn có nên liên hệ luật sư không? Liên hệ như thế nào?

Chưa thực hiện thủ tục gia hạn đối với thẻ tạm trú hết hạn của người nước ngoài có thể gây khó khăn cho người nước ngoài trong quá trình sinh sống và làm việc. Vì vậy, người nước ngoài có thể cân nhắc liên hệ luật sư để hỗ trợ pháp lý trong trường hợp chưa gia hạn thẻ tạm trú hết hạn.

Hiểu được nhu cầu tìm hiểu quy định về giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn của Quý Khách hàng, Công ty Luật TNHH VNSI LEGAL sẽ hỗ trợ, tư vấn cho Quý Khách hàng các vấn đề về giấy tạm trú của người nước ngoài hết hạn nhưng chưa kịp gia hạn. Quý độc giả có thể liên hệ ngay tới VNSILaw để được các luật sư dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn, thủ tục pháp lý của VNSILaw tư vấn tận tình và nhanh chóng.