1.1 Tài khoản vốn đầu tư trực tiếp là gì?

Tài khoản dica là gì? Tài khoản vốn đầu tư trực tiếp (Tài khoản vốn đầu tư trực tiếp tiếng Anh DICA hay Direct Investment Capital Account) là tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ hoặc bằng đồng Việt Nam (VND) của nhà đầu tư hay doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mở tài khoản tại ngân hàng tại Việt Nam để thực hiện các giao dịch liên quan đến hoạt động đầu tư vào Việt Nam.

Đối tượng áp dụng quy định về tài khoản vốn đầu tư trực tiếp

• Doanh nghiệp có nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài
• Nhà đầu tư nước ngoài hoặc nhà đầu tư Việt Nam trong doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
• Nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hợp đồng hợp tác kinh doanh (sau này gọi là hợp đồng BCC).
• Nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư (sau này gọi là PPP).
• Các tổ chức hay cá nhân có liên quan đến hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam.

1.2 Đối tượng mở và sử dụng tài khoản vốn đầu tư trực tiếp

Các doanh nghiệp được thành lập dưới hình thức đầu tư thành lập tổ chức kinh tế, trong đó có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài là thành viên hoặc cổ đông, và phải tuân thủ các quy định về cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo luật đầu tư

Các doanh nghiệp không thuộc các trường hợp trên nhưng có nhà đầu tư nước ngoài sở hữu từ 51% vốn điều lệ trở lên, bao gồm:

• Doanh nghiệp mà nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, hoặc góp vốn vào, dẫn đến sở hữu từ 51% vốn điều lệ trở lên của doanh nghiệp (hoạt động trong các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện hoặc không có điều kiện áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài)
•  Doanh nghiệp được thành lập sau khi chia tách, sáp nhập, hoặc hợp nhất dẫn đến sở hữu từ 51% vốn điều lệ trở lên của doanh nghiệp
•  Doanh nghiệp được thành lập mới theo quy định của pháp luật hiện hành

Doanh nghiệp dự án do nhà đầu tư nước ngoài thành lập để thực hiện dự án PPP theo quy định của luật đầu tư.
Nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hợp đồng BCC, và những nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp thực hiện dự án PPP trong trường hợp không thành lập doanh nghiệp

1.3 Số lượng tài khoản đầu tư nước ngoài doanh nghiệp được mở?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 Thông tư 51/2021/TT-BTC, có quy định về tài khoản vốn đầu tư gián tiếp như sau:

1. Nhà đầu tư nước ngoài mở 01 tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại 01 ngân hàng lưu ký được phép kinh doanh ngoại hối để thực hiện hoạt động đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tổ chức phát hành chứng chỉ lưu ký tại nước ngoài mở 01 tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại 01 ngân hàng lưu ký được phép kinh doanh ngoại hối để thực hiện hoạt động phát hành, hủy chứng chỉ lưu ký và các hoạt động khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

Dựa theo quy định trên, nhà đầu tư nước ngoài được phép mở 01 tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng lưu ký có thẩm quyền để thực hiện các hoạt động đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tuy nhiên, việc mở tài khoản đầu tư nước ngoài có thể phụ thuộc vào quy định cụ thể của từng quốc gia và ngân hàng. Một số quốc gia có quy định nghiêm ngặt về việc mở tài khoản đầu tư nước ngoài, bao gồm việc kiểm tra và xác minh danh tính của những người sở hữu doanh nghiệp và nguồn gốc của vốn đầu tư.

1.4. Mở tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài để làm gì?

Mở tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài là một phần quan trọng của việc thực hiện hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Tài khoản này được sử dụng để quản lý và điều hành các giao dịch và hoạt động liên quan đến đầu tư của doanh nghiệp hoặc cá nhân ra nước ngoài. Dưới đây là một số mục đích chính của việc mở tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng như lợi ích khi mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài mang lại:

Chuyển vốn đầu tư: Chuyển đổi khoản vay nước ngoài thành vốn góp, tài khoản này cho phép bạn chuyển vốn đầu tư từ quốc gia của bạn sang quốc gia đầu tư. Điều này bao gồm việc gửi tiền để thanh toán cho các hoạt động đầu tư, như mua sắm tài sản, xây dựng dự án, hoặc tài trợ cho hoạt động kinh doanh ra nước ngoài.

Nhận thu nhập từ đầu tư: Khi doanh nghiệp hoặc cá nhân đầu tư ra nước ngoài, tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài được sử dụng để nhận các khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư, chẳng hạn như lợi nhuận, tiền lãi, hoặc các khoản thanh toán khác.

Quản lý tài chính: Tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài giúp bạn quản lý tài chính liên quan đến hoạt động đầu tư, bao gồm việc theo dõi các giao dịch, thanh toán thuế, và thực hiện các hoạt động tài chính khác.

Báo cáo và tuân thủ: Việc sử dụng tài khoản này cũng liên quan đến việc báo cáo cho các cơ quan chính phủ và cơ quan quản lý tài chính về hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Điều này đảm bảo rằng doanh nghiệp hoặc cá nhân tuân thủ các quy định và nghĩa vụ thuế tại cả hai quốc gia liên quan đến đầu tư.

Giao dịch tài chính: Tài khoản này cũng có thể được sử dụng để thực hiện các giao dịch tài chính khác nhau liên quan đến đầu tư, bao gồm việc mua bán ngoại tệ, đầu tư vào thị trường chứng khoán, và quản lý rủi ro tài chính.

2. Quy định về góp vốn đầu tư thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

Nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư Việt Nam có thể thực hiện góp vốn đầu tư bằng ngoại tệ hoặc đồng Việt Nam, tuân thủ mức vốn góp đã được quy định trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Giấy phép thành lập và hoạt động dựa trên quy định của pháp luật chuyên ngành (đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thành lập và hoạt động theo pháp luật chuyên ngành). Điều này cũng áp dụng cho Thông báo về việc đáp ứng điều kiện góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài, hợp đồng PPP đã ký kết với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, và các tài liệu khác chứng minh việc góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài tuân theo quy định của pháp luật.

Người cư trú, nhà đầu tư Việt Nam, có thể sử dụng nguồn ngoại tệ tự có để góp vốn đầu tư.

Đối với việc góp vốn đầu tư bằng tiền của nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư Việt Nam, cần thực hiện thông qua hình thức chuyển khoản vào tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.

3. Thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thủ tục mở tài khoản đầu tư trực tiếp cho nhà đầu tư nước ngoài,
thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp tại ngân hàng bao gồm 3 bước chính:

Bước 1: Nộp hồ sơ

Hồ sơ cần thiết để mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, Tổ chức mở tài khoản thanh toán lập 01 bộ hồ sơ bao gồm:

• Giấy đề nghị mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp (theo mẫu quy định tại Phụ lục I Thông tư số 06/2019/TT-NHNN).
• Giấy phép thành lập hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận đầu tư (bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm xuất trình bản chính để đối chiếu).
• Giấy chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người đại diện theo pháp luật của tổ chức mở tài khoản thanh toán (bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm xuất trình bản chính để đối chiếu).
• Giấy ủy quyền (đối với trường hợp ủy quyền cho người khác thực hiện việc xuất trình bản chính để đối chiếu).

Hồ sơ được gửi đến Ngân hàng Nhà nước nơi đề nghị mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.

Bước 2: Ngân hàng Nhà nước kiểm tra hồ sơ

• Khi nhận được hồ sơ, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố sẽ kiểm tra các giấy tờ trong hồ sơ và đối chiếu với các yếu tố đã kê khai tại giấy đề nghị mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.
• Trong trường hợp giấy tờ là bản sao, tổ chức mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp phải xuất trình bản chính để đối chiếu.

Bước 3: Ngân hàng Nhà nước giải quyết việc mở tài khoản

Trong vòng 01 ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ, Ngân hàng Nhà nước sẽ:

• Trường hợp hồ sơ đầy đủ và hợp lệ: Ngân hàng Nhà nước mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp và thông báo cho khách hàng về số hiệu và ngày bắt đầu hoạt động của tài khoản.
• Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ hoặc có sai sót: Ngân hàng Nhà nước thông báo cho khách hàng để hoàn thiện hồ sơ.
• Trường hợp Ngân hàng Nhà nước từ chối mở tài khoản: Ngân hàng Nhà nước phải thông báo lý do cho khách hàng biết.

4. Quy định về việc sử dụng tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài

4.1 Chuyển tiền trong quá trình chuẩn bị đầu tư

Chuyển tiền trong quá trình chuẩn bị đầu tư trước khi nhận được Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Thông báo về việc đáp ứng điều kiện góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài, Giấy phép thành lập và hoạt động theo pháp luật chuyên ngành, hoặc ký kết hợp đồng PPP từ cơ quan có thẩm quyền, nhà đầu tư nước ngoài được phép chuyển tiền từ nước ngoài hoặc từ tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ hoặc đồng Việt Nam tại ngân hàng được phép tại Việt Nam mà họ mở, để thanh toán các chi phí hợp pháp liên quan đến giai đoạn chuẩn bị đầu tư tại Việt Nam.

Khi đã nhận được các giấy tờ và phê duyệt từ cơ quan có thẩm quyền, số tiền nhà đầu tư nước ngoài đã chuyển vào Việt Nam để thực hiện hoạt động chuẩn bị đầu tư có thể được sử dụng như sau:

• Chuyển một phần hoặc toàn bộ số tiền để tạo thành vốn góp.
• Chuyển một phần hoặc toàn bộ số tiền để tạo thành vốn vay nước ngoài cho doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Trong trường hợp này, thời hạn của khoản vay nước ngoài được tính từ ngày cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Giấy phép thành lập và hoạt động theo pháp luật chuyên ngành, hoặc từ ngày mà các bên đã ký thỏa thuận vay nước ngoài (tùy thuộc vào ngày nào sau cùng), đến ngày thanh toán nợ cuối cùng.
• Chuyển trả cho nhà đầu tư nước ngoài bằng ngoại tệ hoặc đồng Việt Nam số tiền đã chuyển vào Việt Nam để thực hiện hoạt động chuẩn bị đầu tư sau khi đã trừ đi các chi phí hợp pháp liên quan đến các hoạt động chuẩn bị đầu tư tại Việt Nam.

4.2 Chuyển vốn, lợi nhuận và nguồn thu hợp pháp ra nước ngoài

Chuyển vốn, lợi nhuận và nguồn thu hợp pháp ra nước ngoài Nhà đầu tư nước ngoài phải thực hiện việc chuyển ra nước ngoài thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp trong các trường hợp sau đây:

• Chuyển vốn đầu tư trực tiếp khi có sự giảm bớt vốn đầu tư; chuyển nhượng dự án đầu tư (trừ trường hợp Chuyển nhượng dự án đầu tư giữa các nhà đầu tư là người không cư trú hoặc giữa các nhà đầu tư là người cư trú ); kết thúc, thanh lý, hoặc chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư, hợp đồng BCC, hoặc hợp đồng PPP theo quy định của pháp luật về đầu tư.
• Chuyển tiền gốc, lãi, và các chi phí vay từ nguồn vay nước ngoài (trừ trường hợp doanh nghiệp mở thêm tài khoản vay, trả nợ nước ngoài ); lợi nhuận và bất kỳ nguồn thu hợp pháp nào liên quan đến hoạt động đầu tư trực tiếp tại Việt Nam.

4.3 Chuyển nhượng vốn đầu tư và dự án đầu tư

Quá trình thanh toán giá trị chuyển nhượng cổ phần hoặc phần vốn góp tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ nhà đầu tư nước ngoài được tiến hành theo các quy định dưới đây:

• Trong trường hợp các nhà đầu tư đều là người không cư trú hoặc đều là người cư trú, thanh toán này được thực hiện trực tiếp và không thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.
• Trong trường hợp một nhà đầu tư là người không cư trú và một nhà đầu tư là người cư trú, việc thanh toán phải được tiến hành thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.
• Đối với việc thanh toán giá trị chuyển nhượng dự án đầu tư giữa các nhà đầu tư, đặc biệt là trong hợp đồng BCC hoặc trong trường hợp các nhà đầu tư trực tiếp thực hiện dự án PPP, quá trình thanh toán được tuân theo các nguyên tắc sau:
• Giữa các nhà đầu tư là người không cư trú hoặc giữa nhà đầu tư là người không cư trú và nhà đầu tư là người cư trú trong hợp đồng BCC, việc thanh toán này phải được thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.
• Giữa các nhà đầu tư là người không cư trú hoặc giữa nhà đầu tư là người không cư trú và nhà đầu tư là người cư trú trong việc thực hiện dự án PPP, quá trình thanh toán cũng phải được tiến hành thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.

Mở tài khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài là việc quan trọng khi doanh nghiệp muốn đầu tư ngoài nước. Hy vọng bài viết sẽ góp phần mang đến những thông tin hữu ích cho doanh nghiệp về vấn đề trên. VNSI tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ thành lập công ty chuyên nghiệp nhất, với chi phí hợp lý nhất và thời gian thực hiện nhanh nhất.